Od kilku lat coraz częściej używany jest termin FOMO (ang. fear of missing out), czyli lęk, że coś mnie ominie, że nie zobaczę, przegapię lub nie doświadczę czegoś, co inni. Strach ten nasila się wraz z coraz większym uzależnieniem od cyfrowego świata i dotyczy przede wszystkim młodych ludzi aktywnych w mediach społecznościowych, zwłaszcza pokolenia tzw. milenialsów i generacji Z. Jak pokazują badania firmy Norton, zagrożone są też dzieci. Choć z jednej strony FOMO to zjawisko socjologiczne (a w przypadku dzieci i młodzieży choroba cywilizacyjna), to jednocześnie z drugiej strony przez niektórych jest postrzegane jako szansa biznesowa, którą można wykorzystać. Jak zarabiać na FOMO podpowiadają m.in. eksperci  Gartnera.

Obawy przed tym, że coś nam umyka wynika z tego, że nie jesteśmy w stanie nadążać za informacjami, a w konsekwencji – we wszystkim uczestniczyć. Uzależnienie od internetu potęguje odczucia FOMO. 16 proc. Polaków powyżej 15 roku życia ma wysokie FOMO, wynika z badań przeprowadzonych przez Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW, Wydziału Psychologii UW oraz panel badawczy Ariadna, przy wsparciu Google Polska (raport z badań „FOMO – Polacy a lęk przed odłączeniem„.

źr. raport FOMO – Polacy a lęk przed odłączeniem – raport z badań. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW, Wydział Psychologii UW oraz Ariadna.

Ponad 83 proc. nastolatków przebywa w sieci dłużej, niż planowało, ponad 64 proc. z nich odczuwa niepokój lub irytację, gdy dostęp do internetu jest utrudniony. Prawie 1/3 młodych osób rezygnuje z obowiązków szkolnych tylko po to, żeby móc przebywać w sieci, czytamy w  raporcie z badania „Nastolatki 3.0”, przeprowadzonego przez Pracownię Edukacyjnych Zastosowań. Z kolei według raportu „Uzależnienia i ich konsekwencje”, 52 proc. Polaków nie wyobraża sobie życia bez surfowania w internecie. Wśród osób w wieku 15–24 lata aż 73 proc. przegląda internet i 45 proc. rozmawia przez media społecznościowe zanim zaśnie.

W 2018 r. naukowcy z dwóch kanadyjskich uniwersytetów przeprowadzili badania na grupie uczniów, by zbadać ich stopień niepokoju w kontekście FOMO. Uczniowie wypełniali specjalnie opracowaną ankietę pięć razy dziennie przez semestr. Wyniki pokazały, że FOMO było najwyższe pod koniec dnia i pod koniec tygodnia. Ponadto uczniowie, którzy pracowali i wykonywali codziennie więcej zadań, mieli większe poczucie FOMO, które w konsekwencji wiązało się ze zmęczeniem, stresem czy kłopotami ze snem. Wyniki tych badań przytoczono w raporcieGiga Entertainment. Przyszłość rozrywki w dobie gigabitowego internetu, AI, IoT oraz MEC”, opracowanym na zlecenie UPC Polska przez infuture hatalska foresight institute. Raport ten podsumowuje aktualne trendy i stanowi analizę wyników badania polskich internautów. Nowe usługi umożliwią pogłębienie personalizacji i partycypacji. Cyfrowa rozrywka obejmie kolejne obszary naszego życia, takie jak opieka zdrowotna, edukacja czy turystyka. Internet gigabitowych prędkości umożliwi oferowanie usług wymagających szybkich łączy, a także rozwój nowych technologii, takich jak VR, AR i AI. Więcej o raporcie „Giga Entertainment” piszę w TELKO.in.

Dzieci bardziej lubią smartfony niż słodycze

Kolejna grupa uzależniona od cyfrowych technologii to dzieci. Czas spędzany z urządzeniem mobilnym cenią one bardziej niż słodycze i więcej czasu spędzają przed ekranem smartfona niż na świeżym powietrzu, wynika z badań „Moje pierwsze urządzenie” przeprowadzonych przez firmę badawczą Edelman Intelligence na zlecenie firmy Norton by Symantec.

Internetowy sondaż przeprowadzony wśród niemal 7 tys. rodziców dzieci w wieku 5-16 lat z regionu EMEA pokazuje, że w badanych krajach dzieci codziennie spędzają z urządzeniami mobilnymi średnio ponad 2,5 godziny czasu wolnego. To ponad pół godziny dłużej niż wynosi przeciętny czas zabawy na dworze. Tylko niemieckie i polskie dzieci spędzają na zabawach poza domem więcej niż 2 godz. Najwięcej czasu (prawie 3 godz. dziennie) z urządzeniami mobilnymi spędzają brytyjskie dzieci, najmniej – hiszpańskie, włoskie i polskie.

Przeciętne dziecko dostaje swoje pierwsze urządzenie mobilne w wieku 9 lat. Jest to o rok wcześniej niż według badanych rodziców powinni dostać (w Polsce średnia wynosi 8 lat).

Biznesowa perspektywa

FOMO to jedna z charakterystycznych cech dla pokolenia milenialsów (urodzeni między 1980 a 1994 r.) i tzw. generacji Z (Gen-Z , urodzeni między 1995 a 2009 r.). W podstawowym rozumieniu tego zjawiska, FOMO może kierować decyzją osoby wahającej się, czy wziąć udział w imprezie lub pojechać na wycieczkę, podczas gdy woli oglądać film w piżamie, obawiając się, że przegapi coś, czego doświadczą jego znajomi.

Z biznesowego punktu widzenia, w dzisiejszym świecie ciągłego udostępniania informacji coraz ważniejsze staje się, aby dostawcy aplikacji lepiej rozumieli, w jaki sposób FOMO motywuje kolejną falę zachowań nabywczych klientów.

FOMO obecnie znacząco zmienia rynki i jest kluczowym motorem gospodarki opartej na doświadczeniach – mówi Jenny Sussin, wiceprezes firmy Gartner.

Sussin wskazuje kilka sposobów, na dostarczanie klientom różnego rodzaju doświadczeń zbudowanych wokół zachowań zakupowych pokolenia milenialsów i Gen-Z, takich jak FOMO.

Eksperci Gartnera zalecają dostawcom aplikacji i przedsiębiorcom:

  • Analizowanie na bieżąco zachowań w mediach społecznościowych i wykorzystywanie nowych lub istniejących narzędzi do identyfikacji odczuć FOMO.
  • Prowadzenie społecznych kampanii marketingowych dopasowanych do wskaźników FOMO i wysyłania ofert w czasie rzeczywistym do potencjalnych klientów.
  • Umożliwianie przeprowadzania transakcji mobilnych.
  • Monitorowanie w mediach społecznościowych aktywności pokolenia milenialsów i Gen-Z, generujących uczucia FOMO, które używa również aplikacji mobilnych do takich działań, jak bankowość mobilna, zakupy i oglądanie filmów.

„Nowa generacja klientów rozwija się w niespotykanym dotąd tempie, z bezprecedensowym dostępem do informacji. Milenialsi i Gen-Z są naturalnymi wielozadaniowcami (ang. multitaskers)”, mówi Sussin. W rezultacie oferta musi być stale dostępna dla klientów w trybie „mobile” 24h/dobę, również gdy wykonują inne zadania, i „tu leży klucz do sukcesu w przypadku następnej generacji klientów” – dodaje.

W  obszarze sprzedażowym Gartner radzi:

  • Wykorzystywanie możliwości e-commerce przy użyciu aplikacji do mobilnych płatności i konwersacyjnego handlu.
  • Rozwijanie możliwości samoobsługi klienta w trybie 24/7, poprzez korzystanie z tradycyjnych narzędzi do zarządzania wiedzą, jak również z progresywnych technologii, takich jak wirtualni asystenci (VCA – virtual chat assistances) i chatboty.
  • Przyciąganie klientów do fizycznych doświadczeń.

Jeżeli kanały społecznościowe i mobilne leżą u podstaw zachowań FOMO, to rzeczywistość rozszerzona (AR – augmented reality) i wirtualna (VR – virtual reality) stanowią swoiste lekarstwo – i niektóre organizacje już dostrzegają tę możliwość. Na przykład firma Sephora Virtual Artist pozwala klientom na wirtualnie robienie próbnego makijażu za pomocą aplikacji telefonicznej, a Best Western VR Experience umożliwia gościom oglądanie nieruchomości w Ameryce Północnej poprzez interaktywne wycieczki.

W zakresie AR i VR Gartner rekomenduje:

  • Eksperymentowanie z AR w istniejących aplikacjach mobilnych.
  • Poszukiwanie możliwości wykorzystania VR jako części strategii cyfrowego biznesu.
  • Wdrażanie rzeczywistości immersyjnej.
Napisane przez Stefan Kaczmarek