Wprowadzane stopniowo przełomowe modele biznesowe i innowacyjne technologie diametralnie zmieniają telewizję, sposoby tworzenia treści multimedialnych, branżę filmową i gier wideo. Czynniki, takie jak coraz szybsze łącza internetowe, stale modernizowana infrastruktura szerokopasmowa, smartfony i aplikacje do streamingu na żywo, media społecznościowe oraz nowoczesne technologie (VR, AR, 4K, 8K) – zastępują konwencjonalną telewizję linearną nowym modelem “Anytime, Anywhere and Any Device”, zapewniającym dostęp do treści w dowolnym czasie, miejscu i z dowolnego urządzenia. Na naszych oczach powstaje telewizja przyszłości: oglądana na wielu ekranach, z precyzyjnie ukierunkowanymi reklamami wspieranymi analizami big data, z rozdzielczościami 4K/8K Ultra HD, immersyjnym wideo 360^o oraz hologramami przesuwającymi się w czasie rzeczywistym. Co ciekawe, w Poznaniu w Laboratorium 4K działającym przy PCSS są realizowane projekty badawcze związane z rejestracją, montażem i przesyłaniem filmów o jakości od Full HD, poprzez 4K, 4K 3D aż do najnowszych standardów 8K i 8K.

TeleWizja 2020 roku

źr. Pixabay

Spersonalizowana technologia, programy na żądanie, zindywidualizowana dystrybucja treści, tzw. binge-watching (zjawisko kompulsywnego oglądania seriali, charakteryzujące się oglądaniem po kilka odcinków serialu z rzędu z wykorzystaniem nośników pamięci lub online), niszowe programy telewizyjne, kino niezależne, innowacyjne formaty telewizyjne, lokalne treści, ukierunkowane przekazy reklamowe (targeted advertising) oraz widzowie podłączeni do smart TV – te elementy wypełniają wizję telewizji roku 2020, zaprezentowaną na portalu www.mediaguru.com.

Trendy kształtujące przyszłość TV, kina i gier wideo

W ciągu ostatniej dekady średni czas oglądania telewizji już nie tylko na jednym, ale kilku ekranach wydłużył się do 5,8 godzin dziennie. Według szacunków Cisco, wartość rynku IPTV ma w 2020 r. sięgnąć sumy 80 mld dolarów. Rocznie globalny ruch IP przekroczy próg 2 zetabajtów w 2019 r. Dla porównania, w 2016 r. globalny ruch IP jest szacowany na ok. 1,1 zetabajta w skali roku. Sieci CDN (Content Delivery Networks) dostarczające treści multimedialne będą generować ponad połowę ruchu internetowego do 2019 r.

Przyszłość broadcastingu to przede wszystkim model OTT (Over-the-top). Streaming na żywo, BBC iPlayer, Netflix, wieloplatformowe wideo, smartfony i konsole będą tworzyć nową epokę wszechobecnej telewizji i nieograniczonych treści. Dostęp na żądanie, wideo na żądanie, streaming własnych treści, elastyczne abonamenty, indywidualnie konfigurowane pakiety tv kablowej, oryginalne treści, interakcje z publicznością – będą stopniowo zastępować tradycyjną, konwencjonalną telewizję.

Wieloekranowe zaangażowanie widza i aktywność w social media

Czy w rezultacie będziemy mniej oglądać telewizję? Wręcz przeciwnie. Ludzie oglądają więcej telewizji i filmów, natomiast robią to inaczej, bo na wielu ekranach. Smartfony, komputery i tablety znacząco zwiększają konsumpcję wideo. Transmisje (streaming) na żywo i model OTT dają widzom większą kontrolę nad generowaniem, dystrybucją i konsumpcją treści wideo. Internet drastycznie zmienia wzorce konsumpcji mediów. Oglądanie na wielu ekranach ułatwia łączność i wymianę treści. Możliwość komentowania online spektakli, wydarzeń sportowych i programów telewizyjnych pozwala uzyskiwać dokładne ich oceny. Nadawcy mogą precyzyjnie mierzyć oglądalność  i zaangażowanie odbiorców. Z badań przeprowadzonych przez firmę Nielsen wynika, że ponad połowa globalnych respondentów (58 proc.) korzysta z internetu podczas oglądania treści wideo. Zjawisko takie określa się jako Cross-Screen Engagement (w wolnym tłumaczeniu: wieloekranowe zaangażowanie widza). Zmienia ono diametralnie relacje między nadawcą telewizyjnym a publicznością. Telewizja staje się medium bardziej społecznym, dzięki możliwości komentowania na żywo i wystawiania ocen poprzez media społecznościowe.

Reklama telewizyjna ze wsparciem big data

Streaming i model OTT tworzą środowisko sprzyjające reklamie, którą można precyzyjnie ukierunkować (targeted advertising) i przesłać do właściwych adresatów. Narzędzia big data i do analizowania widowni to nowe trendy w branży nadawczej i telewizyjnej, które przenoszą reklamę TV na zupełnie inny poziom. Reklama nowej generacji powstaje w oparciu o pełny obraz abonenta i jego nawyki, który tworzą dane pobierane z wielu źródeł, w tym z: TV społecznej, zapisów aktywności w Sieci, narzędzi do pomiaru oglądalności itp. Dzięki temu możliwa staje się sprzedaż ukierunkowanych, dynamicznie zamieszczanych reklam zarówno w telewizji na żywo, jak przy treściach konsumowanych na żądanie. Co istotne, analityczne narzędzia big data umożliwiają włączanie cyfrowej publiczności do widowni telewizyjnej.

Infografika Dell EMC

Ukierunkowane i wyselekcjonowane dane zbierane za pomocą różnych mediów pozwalają dokładnie poznać zachowania, zaangażowanie publiczności, preferencje widza, skuteczność ukierunkowanej reklamy, oglądalność z podziałem na segmenty, cyfrowe wzorce konsumpcyjne, trendy oglądalności, itp. Wszytko to razem przybliża nas do nowej ery przekazów telewizyjnych. Według badań przeprowadzonych przez firmę Deloitte, reklama telewizyjna jako medium wciąż ma największy wpływ na postrzeganie marki i wartość, ponieważ „TV pozwala firmom opowiedzieć swoją historię, a wszyscy kochają dobre historie”. Rozwiązania big data umożliwiają z kolei rozwijanie spersonalizowanego i kastomizowanego modelu biznesowego na ekranie telewizora.

Od 4K i 8K do immersyjnych obrazów

Ewolucja technologiczna telewizora (kiedyś kineskopy CRT, potem plazma, teraz LCD, Full HD) zmierza ku standardom Ultra HD odnoszącym się do dwóch różnych rozdzielczości: 4K Ultra HD (3840 x 2160px) oraz 8K Ultra HD (7680 x 4320 px). Obecnie 75 proc. gospodarstw domowych w Stanach Zjednoczonych ma co najmniej jedno urządzenie HDTV (dane Leichtman Research Group). Ultra HDTV to naturalny kolejny krok. Kilka studiów filmowych przygotowuje już materiały 4K Ultra HD.

Standard 8K Ultra HD zapewnia 16 razy większą rozdzielczość niż Full HD. W 2014 r. w Japonii w laboratoriach badawczych NHK próba transmisji sygnałów telewizyjnych 8K poprzez pojedynczy standardowy kanał transmisji naziemnej UHF na dystansie 27 km zakończyła się powodzeniem. NHK planuje wdrożyć przekazy 8K podczas olimpiady w Tokio w 2020 r. Technologia 8K nadal w dużym stopniu pozostaje w fazie eksperymentalnej i minie jeszcze kilka lat zanim zagości w naszych salonach.

VR w TV?

Czy wirtualna rzeczywistość przeniknie też do telewizji? Telewizja z możliwością współuczestnictwa w emitowanych programach może okazać się kluczem do nowego modelu oglądania telewizji. Wirtualizacja mocno wkracza do gier wideo, krótkich filmów, muzyki, jest wykorzystywana w filmach, programach informacyjnych i sportowych. Wizualne wyświetlacze wprowadzają nowy typ narracji. Choć obecnie przekaz telewizyjny jest oparty przede wszystkim na platformach HD i 3D, wirtualna technologia obiecuje przeniesienie doświadczeń użytkownika na jeszcze wyższy poziom. I tak mamy immersyjne 360-stopniowe wideo, przekazy na żywo. I nie chodzi tu tylko o poprawę jakości obrazu i dźwięku, lecz o wzbogacanie i zwiększanie wrażeń wizualnych.

Holograficzna TV za 10 lat?

Zanim wirtualizacja na dobre zadomowi się w telewizji, wirtualne doświadczenia będziemy zdobywać  z urządzeniami, takimi jak Oculus Rift czy Samsung Gear VR. Holograficzne obrazy mają zapewnić nam prawdziwie interaktywne doświadczenia w symulowanym środowisku, a w przyszłości będą także nas wciągać  w tele-immersyjne środowisko.

W przeciwieństwie do technologii 3D czy wirtualnej rzeczywistości, gdzie obrazy są wyświetlane w dwóch wymiarach, holograficzny obraz to w pełni trójwymiarowy, wolnostojący obraz. Holograficzna TV to już hologram przesuwający się w czasie rzeczywistym. I choć technologia hologramu jak dotąd ograniczała się do filmów SF, seriali typu Star Trek czy filmu „Raport mniejszości”, to naukowcy z MIT twierdzą, że holograficzna telewizja może pojawić się w naszych salonach w ciągu najbliższych 10 lat.

Immersja –  zanurzenie w wirtualnej rzeczywistości

W 2015 roku powstała koncepcja kina immersyjnego, czyli otaczającego (obraz wyświetlany bezpośrednio na oczy widza). Serwis YouTube jako pierwszy wykorzystał potencjał nowego formatu publikacji filmów, uruchomiając na początku ub.r. portal YouTube360 - kanał dedykowany produkcjom sferycznym 360°. To innowacyjne rozwiązanie przyczyniło się także do popularyzacji kamer sferycznych.

Fenomen immersji znany jest historii recepcji sztuki i literatury od dawna. Przykładem lektura dzieła literackiego lub barokowe malowidła ścienne pod finezyjnie oświetlonymi kopułami, gdzie światło, obraz i elementy architektoniczne tworzą iluzję trójwymiaru. Immersję można określić jako proces zanurzania albo pochłaniania osoby przez rzeczywistość wirtualną – podaje Wikipedia. Zmysły zanurzane w cyberprzestrzeni – brzmi to groźnie, szczególnie w kontekście zdrowia psychicznego i neurologicznego. Nasuwa się też wiele pytań: czy immersja może stać się substytutem narkotyków nie szkodząc tak bardzo jak one?; czy grozi uzależnieniem?; czy będzie ucieczką z prozy życia do wirtualnej rzeczywistości?

źr. Pixabay

Multimedia 4K i 8K w poznańskim laboratorium PCSS

W działającym przy Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym (PCSS) Laboratorium Usług Nowych Mediów UHD w Sieciach Optycznych prowadzone są badania w takich obszarach, jak rozwój cyfrowych repozytoriów treści wideo o wysokiej rozdzielczości, testowanie i konfiguracja sieci, przez które transmitowane są treści wideo 4K, czy wykorzystywanie nowych protokołów sieciowych do transmisji wideo 4K i 8K. Laboratorium 4K powstało, aby sprostać rosnącym wyzwaniom związanym z przechowywaniem, przetwarzaniem i przesyłaniem materiałów multimedialnych o wysokiej rozdzielczości 4K i 8K. Realizowane są tam projekty badawcze związane z rejestracją, montażem i przesyłaniem filmów o jakości od Full HD, poprzez 4K, 4K 3D aż do najnowszych standardów 8K i 8K 3D.

Specyfika organizacji, gdzie równolegle realizowanych jest kilkadziesiąt projektów, i w której niemal każdy z 300 pracowników naukowych równolegle pracuje nad kilkoma projektami w ramach zespołów roboczych, wymagało specjalnego podejścia do zarządzania bezpieczeństwem i tworzenia kopii zapasowych. Dodatkowym utrudnieniem była konieczność zróżnicowania poziomu ochrony materiałów na poszczególnych etapach obróbki (w sumie kilkaset TB danych wideo).

źr. PCSS

– Przetwarzanie materiałów wideo o rozdzielczości 4K, a zwłaszcza 4K 3D – co wymaga synchronicznej rejestracji obrazu z dwóch kamer – stawia bardzo wysokie wymagania zarówno infrastrukturze pamięci masowych, jak i sieci. Ze względu na prowadzone badania wiele materiałów jest przechowywanych jako serie plików reprezentujących pojedyncze klatki filmu, co uniemożliwia stosowanie typowych algorytmów kompresji wideo. Dlatego 10-minutowy, nieskompresowany film zapisany w tej postaci potrafi zająć prawie 1 TB danych, a jego zapis czy wyświetlenie wymaga odczytu i zapisu danych z szybkością rzędu gigabajta na sekundę. Gdyby z tą szybkością odtwarzać zwykłą płytę DVD, jej odczyt zająłby zaledwie 5 sekund – zaznacza Maciej Głowiak, kierownik Działu Nowych Mediów w PCSS.

Cykl produkcji materiału filmowego obejmuje rejestrację obrazu za pomocą kamery, obróbkę wstępną (w tym korekcję kolorów i kadrowanie), montaż i postprodukcję – w tym filtrowanie, nakładanie efektów, napisów itp. – a także generowanie plików finalnych, przeznaczonych do wyświetlania przez użytkowników. Obróbka wstępna jest realizowana na wydzielonej maszynie roboczej, natomiast montaż i postprodukcja odbywają się w środowisku pracy grupowej na komputerach z systemami Linux, MacOS i MS Windows. Najpoważniejsze wyzwania to dopasowanie zarządzania polityką bezpieczeństwa do specyfiki i struktury naukowej organizacji oraz konieczność przechowywania i przetwarzania ogromnych ilości nieustrukturyzowanych danych. Aby sprostać obsłudze repozytoriów wideo, wybrano rozproszony, 5-węzłowy system pamięci masowych Dell EMC Isilon X410 o pojemności 540 TB.

– System pamięci masowej wykorzystywanej jako centralne repozytorium materiałów wideo musi mieć bardzo wysoką wydajność – zwłaszcza przy dostępie do dużych plików – i musi zapewniać efektywny dostęp poprzez sieć przy równoczesnej obsłudze protokołów NFS i SMB/CIFS przez wielu użytkowników. Możliwość wydajnej pracy w takiej konfiguracji jest ważnym atutem systemu Isilon – powiedział Eryk Skotarczak, specjalista Działu Nowych Mediów odpowiedzialny za rejestrację, obróbkę i przygotowanie materiału wideo w rozdzielczości 4K i 8K.

Laboratorium 4K współpracuje z działającą w sieci PIONIER Platformą Naukowej Interaktywnej Telewizji PlatonTV, której misją jest przybliżanie szerokiemu gronu odbiorców działalności środowiska naukowego, prezentowanie dyskusji ekspertów oraz pokazywanie wpływu nauki i badań na różne dziedziny życia społecznego. PlatonTV udostępnia też online obszerne archiwum nagrań z ostatnich 17 lat.