Analityka danych znacząco wspomaga tworzenie „opowieści o danych” (data storytelling), czyli prowadzenie narracji biznesowej. Ta ostatnia zawiera interpretacje i wnioski powstałe na podstawie analiz zbiorów danych (big data) i tzw. data lakes posiadanych przez przedsiębiorstwa. Pozwala to decydentom wyznaczać strategiczne priorytety biznesowe. Na czym polega opowiadanie historii za pomocą danych i dlaczego „opowieści o danych” mają tak duże znaczenie biznesowe w cyfrowym, przepełnionym danymi współczesnym świecie – wyjaśniał James Richardson, dyrektor ds. badań w firmie Gartner podczas swojego wystąpienia na konferencji „Gartner Data & Analytics Summit”, zorganizowanej na początku marca br. w Grapevine w Teksasie.

James Richardson, dyrektor ds. badań w firmie Gartner

– Metody wydobywania i dostarczania przez firmy wniosków z przeprowadzanych analiz biznesowych ewoluują, szczególnie widać wzrost zainteresowania posługiwaniem się tym, co określa się jako „data storytelling – mówił Richardson. “Ta tendencja stanowi rozszerzenie dominującego obecnie samoobsługowego modelu posługiwania się narzędziami BI (business intelligence), łączącego wizualizację eksplorowanych danych z technikami narracyjnymi“.

Data storytelling – historia ukryta w danych

„Data storytelling to odmiana storytellingu, która bazuje na opowiadaniu historii ukrytej w danych za pomocą wizualizacji. Data storytelling odpowiada na pytanie: jaką historię chcą przekazać dane? Użycie odpowiedniej wizualizacji danych pomoże opowiedzieć wyczerpującą historię za pomocą jednego wykresu, grafiki” – taka definicję podaje Bartosz Czapiewski na swoim blogu skuteczneraporty.pl, gdzie też można znaleźć przykłady data storytellingu. Według niego, analityk danych/prezenter musi posiadać umiejętności opowiedzenia historii za pomocą danych, wykorzystując odpowiednie narzędzia IT. Jego zadaniem jest przygotowanie danych oraz wymodelowanie ich w odpowiedni sposób. Same dane nie znaczą wiele, jeżeli nie potrafimy przekształcić ich w informacje.

Opowieści o danych, czyli prezentacje danych za pomocą opowiadania historii opartej na liczbach, danych, faktach, są zazwyczaj wspomagane szeregiem powiązanych wizualizacji, pozwalają analizować i wyjaśniać, jak i dlaczego dane zmieniają się w czasie. Dane i czas (lub zdarzenia) zawsze powinny być uwzględniane i włączane do procesu narracji. Niestety, wiele form wizualizacji pokazuje dane znajdujące się tylko w jednym punkcie na osi czasu.

Infografika FoxMetrics

Użytkownicy samoobsługowych narzędzi BI i platform analitycznych mają obecnie dostęp do wielu rozwiązań, które mogą im pomagać w tworzeniu interesujących „opowieści o danych”. Mogą oni posługiwać się różnymi formami wizualizacji danych, począwszy od różnego rodzaju wykresów (liniowe/kołowe itp.), przez mapowanie geograficzne, po bardziej wyrafinowane wykresy (mapy kliknięć czy wykresy świecowe, osie czasu i ceny, itp.). Dzięki uporządkowaniu danych w czasie lub w sekwencjach koncepcyjnych, wizualizacje pomagają w wyciąganiu wniosków, ujawnianiu trendów oraz wydobywaniu wzorców.

Wspólne omawianie w ramach firmy i analiza opowieści opartej na danych sprawi, że może ona stać się użyteczna w procesach podejmowania decyzji. – Opowieści o danych łączą wizualizacje z narracją. Ta kombinacja może znosić bariery między ludźmi a danymi, angażować tych pierwszych i pomóc zagłębiać się głęboko w tych drugich – podkreśla analityk Gartnera. – Celem opowiadania o danych jest pobudzanie i zachęcanie do krytycznego myślenia przy eksploracji danych wspomagających podejmowanie decyzji biznesowych.

Uwaga na niewiarygodne narracje o danych

źr. Lex Pierik

W niektórych przypadkach przy stosowaniu technik data storytelling pojawia się zagrożenie stronniczości i popełniania błędów, co osłabia korzyści biznesowe. Część użytkowników może łączyć wizualizacje z narracją nie mając dostatecznego zrozumienia i umiejętności, jak dobrze prowadzić narrację, co naraża ich na brak obiektywizmu i błędne interpretowanie danych – przestrzega Richardson.

– Wszyscy autorzy opowieści wnoszą swoje subiektywne spojrzenie do swoich narracji. Mogą być  stronniczy i popełniać błędy. Świadomość i eliminowanie niebezpieczeństw wiążących się z nie zachowaniem obiektywności stanowi klucz do sukcesu przy posługiwaniu się narzędziami data storytelling. Debatując wspólnie nad opowieścią opartą na danych i poddając ją krytycznej ocenie, organizacje mogą sprawić, że może ona stać się użyteczna w procesie podejmowania decyzji biznesowych. Sama dyskusja może też pomóc w angażowaniu ludzi w dane i samą opowieść, o nich – podsumowuje Richardson.

W danych tkwi ogromny potencjał. Pozwalają one lepiej opisywać rzeczywistość, także tę biznesową. Wartościowe informacje wydobywane z posiadanych danych, big data i data lakes – można wizualizować i nanosić na mapy pokazujące dalsze kierunki rozwoju biznesu i obszary, które trzeba doskonalić. Wygrają ci, którzy posługując się innowacyjnymi technologiami będą potrafili dobrze (i ciekawie) opowiadać “historie swoich danych”.